تورک دیلی نین ایراندا مین ایللیک افتخار سندی دکتر محمدرضا کریمی مقدمه الادب کتابی، اسلام دونیاسی¬نین بؤیوک عالیملریندن و دین ساحه¬سینده بیلگین¬لریندن بیری اولان جارالله زمخشری-نین اثری¬دیر. او، مؤمن بیر مسلمان اولاراق، اسلامین گلیشمه¬سینه چالیشان و درین معلوماتی اولان بیر دوشونردیر. اسلام دونیاسیندا جارالله زمخشری قرآن تفسیری اولان الکشاف کتابیله مشهوردور. ابولقاسم محمود بن عمر ابن احمد زمخشری الخوارزمی، – “امام الدنیا”، “علاّمه جارالله”، “فخر خوارزم”، “استادالعرب و العجم” و “صاحب الکشّاف” لقب¬لریله تانینیر. اونون…
بیشتر بخوانیدآرشیو ها
ویژگیهای زبانی و ادبی مردم خمسه در دوره قاجاریان
نوشته: دکتر محمدرضا باغبان کریمی چکیده: برای تبیین ویژگی زبان و ادبیات منطقه، اشاره به دوره های دورتر را نیز میطلبد. لذا باید اندکی از زمانِ مورد بحث جلوتر رفت. زبان مردم زنگان دیرینهای کهن دارد که هنوز مورد مناقشه بین ادیبان و مورخان است، اما مواد ادبی در دسترس، نشان از قدمتی کهن دارد که البته موضوع این مقال نیست. زبان و مواد ادبی، محصولِ صرفِ این دوره نیست. زبان مردم دارای مشخصات متفاوتی…
بیشتر بخوانید“دئمه سم اؤللم” / م. کریمی
بوگون بورادا ییغیشمیشیق اوستاد بابایی نین دئمه سم اؤللم کتابی نین آچیلیش مراسینده سؤزلریمیزی پایلاشاق. شوبهه سیز عباس بابایی تکجه زنگانین یوخ، بلکه آذربایجانین و ایرانین گؤرکملی شاعیرلری آراسیندا اؤزونه گؤزل یئر آییرمیشدیر. اونون ۴ شعر دفترلری نین اوخوجوسو اولموشوق. عباس بابایی قوجامانه و یئتگین بیر شاعیر ایدی. او ۱۳۴۴جو ایلدن شعرلرینی ایرانین اوگونکو ده یرلی درگی لری اولان روشنفکر، چاپار، فردوسی، صدا و . . . چاپ ائتدیریب و ۱۳۵۰جی ایلده چراغ و چاه…
بیشتر بخوانیدتاریخ گؤگ تورک / م. کریمی
گؤگ تورکها، سلسلهای از هونها هستند که در قرن پنجم با نام تورک وارد صحنه ی جهانی شده و فرهنگ و تمدنی را پایه گذاری کردند که امروز بخشی از فرهنگ و ادبیات آذربایجان نیز شمرده می شود، زیرا این امپراتوری تا آذربایجان کشیده شده بود. در اين امپراتوري بزرگ صنايعي چون معدنكاوي و آهنگري رشد كرده بود و آهنگران براي ارتش خود اسلحه ميساختند و از آن در مقابل دشمنان براي دفاع از…
بیشتر بخوانیدآلتون یاروق / م. کریمی
آلتون یاروق تورک ادبیاتیندا ایلکین کتابلاردان ساییلیر. بو کتاب اصلینده “بودا” دینی اوچون ان مقدس بیر کتابدیر. اوندا بودا دینینین اصوللاری، عنعنه لری و دوعالاری یازیلمیشدیر. آلتون یارون اونونجو یوزایلین (میلادی) ایلک یاریسیندا تورکجه یه چئوریلمیشدیر. بو کتابین اصلی سانسکریت اولاراق ۸جی یوزایلده چینجه یه چئوریلدی و اونونجو یوزایلده تورک عالیمی “شینگو شئلی توتونگ” الیله تورکجه یه چئوریلدی. آنجاق بو چئویری، ائله گؤزل و ادبی اولموشدور کی بیر چوخلو عالیم و ادیب لر اونون…
بیشتر بخوانیدانتخاب یک زبان بین المللی
۳ انتخاب یک زبان بین المللی داشتن یک زبان برای مردم کل جهان، آرزوی بسیاری از مردم، از ایام کهن تا امروز بوده است و این آرزو، هنوز در بین برخی از مردم وجود دارد که: ای کاش همه ی مردم جهان به یک زبان سخن می گفتند! بد نیست به افسانه ی برج بابل اشاره کنیم که تصور مردم را در بارهی چگونگی پیدایش زبانهای مختلف بیان میکند: در این داستان، نمرود…
بیشتر بخوانیددیللرین نوع لری – ۲
بوگون دیلیمیزین اؤزه للیک لری حاققیندا دانیشاجاغام. مساله داها آیدین اولماق اوچون بورادا نئچه دیل حاققیندا دانیشماق لازیمدیر. ایندی گلک تورک دیلی نین اؤزه للیک لرینه. هر دیلین اؤز قایدا – قانونلاری واردیر، هر بیر دیل بو قایدا – قانونلارلا تانینیر. ایلک اؤنجه دئمک لازیمدیر کی دیلیمیز التصاقی دیللردن ساییلیر. التصاقی یا پیوندی و یا اگلوتیناتیو – یاپیشقان دیللردن ساییلیر. بو گون دیللر قورولوش باخیمیندان نوعلره بؤلونور. بو بؤلگو داها چوخ دیللرین قورولوشونا اساسلانیر. دیلچیلیک…
بیشتر بخوانیدآذربایجاندا اسلام اؤنجه سی تورک دولت لری – ۲
هون امپریاسی ۲۲۰ ایل میلاددان اؤنجه باشلامیش و ۲۱۶ میلادا قدر اوزانمیشدیر. هوندان سونرا آسیادا اوچ تورک دولتی بیر زماندا یاشاییر تابقاچلار ۳۸۶جی ایلده تاریخده گؤرونورلر و ۵۳۴ ایلینه قدر حکومت سورورلر. اونلارلا برابر ژوان ژوانلار یاخود آکون لار – آخونلار، آوارلار و یا هفتالیتلر آدلاناراق حکومت سورورلر و آردیجا گؤگ تورکلر میدانا گلیر. ژوان ژوانلارین بؤیوک سرداری اولان بومین خان، شاهین قیزینا ائلچی اولور آما شاه بونا راضی اولماییر. بومین خان دا عصیان ائده…
بیشتر بخوانیدغزنه لی لر ساراییندا تورک دیلی
حکومت غزنویان حکومتی، ایران تاریخینده پارلاق بیر دورانیدیر. سلطان محمود آتاسی ایله برابر ساواشلاردا اشتراک ائتمیش و ساواش هنرلرینی اؤیرنمیشدیر. سبکتگین بوتون ساواش هنرلرینی اونا اؤیرتمیشدیر. مدرسه اؤیرتیملرینی ده ابونصر حسن – حنفی رهبرلریندن اؤیرهنیر. محمود قرآنی اؤیره نیب و اونون مشاوره لریندن یارارلانیر.[۱] سلطان محمود عرب دیلینی یاخشی اؤیرنمیشدیر[۲]. فارس دیلیندن ده او قدر بیلیردی کی راحت دانیشیب – اوخویوردو و شاعیرلرین یازدیقلارینی دوشونوردو. سلطان مسعود دا مدرسه اؤیرهتیملرینی مکمل اؤیرنمیش و فارسی…
بیشتر بخوانیدآذربایجاندا اسلام اؤنجه سی اورک دولت لری – ۱ / م. کریمی
تورک توپلوقلاری بوگون یئر کورهسینین باشا باشینا یاییلمیشدیر. دئمک اولار بوگون هئچ بیر خالق تورکلر کیمی دُنیادا یاییلمامیشدیر. شُبهه سیز بو یاییلما چوخلو کؤچلردن حاصل اولموش و بیر سیرا نهدنلره گؤره اؤز آنایوردلاریندان کؤچوب و باشقا یئرلری ده اؤزلرینه وطن سئچمیشلر. بو کؤچلرین نه دنی هم اقتصادی – اکونومیک و هم سیاسی اولموشدور. سیاسی نهدنلری بئله سیرالاماق اولا: بوی آراسی مجادله لر چین باسقیسی موغول باسقیسی او بیری طرفدن اقتصادی نهدنلری ده بئله سایماق اولار:…
بیشتر بخوانید